Bijstand en Bijverdienen: Wat Zijn de Regels?

Als je een bijstandsuitkering ontvangt, kun je soms wat extra inkomen gebruiken om rond te komen. Gelukkig is het in sommige gevallen mogelijk om naast je bijstandsuitkering bij te verdienen. Maar het is belangrijk om te weten welke regels hiervoor gelden, zodat je uitkering niet in gevaar komt. In dit artikel leggen we uit hoe het zit met bijverdienen als je bijstand ontvangt, welke regels er gelden, en waar je op moet letten.

Waarom is dit belangrijk?

Veel mensen die een bijstandsuitkering ontvangen, zitten tijdelijk zonder werk of inkomen. De bijstandsuitkering biedt een basisinkomen om van te leven, maar vaak is dit niet genoeg om alle kosten te dekken. Daarom willen sommigen een bijbaan of freelancewerk doen om hun financiële situatie te verbeteren. Echter, niet al het extra inkomen mag je houden. Gemeenten hanteren strenge regels voor bijverdiensten, zodat de bijstandsuitkering eerlijk wordt verdeeld. Daarom is het belangrijk dat je weet hoeveel je mag bijverdienen zonder je uitkering te verliezen of te verlagen.

1. Bijverdienen in de Bijstand: De Basisregels

Als je een bijstandsuitkering ontvangt, is de hoofdregel dat al je inkomsten van invloed zijn op de hoogte van je uitkering. Dit betekent dat als je naast je uitkering bijverdient, een deel of al je inkomsten verrekend worden met je bijstandsuitkering.

Hoe werkt de verrekening?

• Volledige inkomstenverrekening: In de meeste gevallen wordt je bijstandsuitkering met 100% verlaagd van het bedrag dat je bijverdient. Dus als je bijvoorbeeld €100 bijverdient, wordt je bijstandsuitkering met dat bedrag verlaagd.
• Kostendelersnorm: Als je met anderen in huis woont, zoals familieleden of vrienden, kan dit invloed hebben op de hoogte van je uitkering. De gemeente gaat ervan uit dat je de kosten kunt delen, wat ook invloed heeft op de bijverdiensten.

Het uitgangspunt is dat de bijstandsuitkering bedoeld is om je te helpen overleven, en elke andere bron van inkomen kan die noodzaak verminderen.

2. Vrijlatingsregeling: Wat Mag Je Wel Bijverdienen?

In sommige situaties kun je een deel van je inkomsten houden zonder dat dit volledig van je uitkering wordt afgetrokken. Dit wordt de vrijlatingsregeling genoemd. Deze regeling geldt in specifieke gevallen:

Wanneer geldt de vrijlatingsregeling?

• Arbeidsparticipatie bevorderen: Als je werkt met als doel om uiteindelijk uit de bijstand te komen, kan de vrijlatingsregeling van toepassing zijn. Dit stimuleert mensen om weer aan het werk te gaan.
• Maximaal bedrag en duur: Je mag 25% van je inkomsten uit arbeid houden, met een maximum van €223 per maand. Deze regeling geldt echter maximaal 6 maanden, waarna je inkomsten weer volledig worden verrekend met je uitkering.

Voor wie geldt de regeling?

De vrijlatingsregeling geldt niet voor iedereen automatisch. De gemeente beoordeelt je situatie. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat de regeling wordt toegepast als je langere tijd werkloos bent geweest of als je een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebt. Bespreek met je contactpersoon bij de gemeente of de vrijlatingsregeling op jou van toepassing is.

3. Bijverdienen met een Wajong- of IOAW-uitkering

Als je een Wajong-uitkering (voor jonggehandicapten) of een IOAW-uitkering (voor oudere werklozen) ontvangt, gelden er weer andere regels. Bij deze uitkeringen is het vaak wat makkelijker om een deel van je inkomsten te behouden.

• Wajong-uitkering: Sinds 2015 is er een stimulansregeling waarbij je meer mag bijverdienen zonder dat je volledige uitkering wordt gekort. Het gaat hierbij om een afbouw van je uitkering in verhouding tot wat je bijverdient.
• IOAW-uitkering: De regels voor IOAW zijn vergelijkbaar met de bijstand, maar soms iets soepeler, vooral omdat de uitkering gericht is op oudere werklozen die moeilijker weer aan het werk komen.

4. Inkomsten uit vrijwilligerswerk

Vrijwilligerswerk kan een goede manier zijn om ervaring op te doen en je sociale netwerk uit te breiden. Dit kan je helpen om sneller betaald werk te vinden. Voor vrijwilligerswerk gelden er gunstigere regels dan voor betaald werk.

Wanneer mag je vrijwilligerswerk doen zonder gekort te worden?

• Onkostenvergoeding: Je mag een onkostenvergoeding ontvangen voor je vrijwilligerswerk zonder dat dit invloed heeft op je bijstandsuitkering. De onkostenvergoeding mag maximaal €5 per uur zijn, met een maximum van €190 per maand en €1900 per jaar.
• Geen invloed op uitkering: Zolang je binnen deze grens blijft, wordt je uitkering niet verlaagd. Let er wel op dat de gemeente bepaalt wat als vrijwilligerswerk geldt en wat niet. Betaald werk waarbij je loon ontvangt, telt niet als vrijwilligerswerk.

5. Hoe geef je je inkomsten door aan de gemeente?

Als je naast je bijstandsuitkering inkomsten ontvangt, moet je deze altijd doorgeven aan de gemeente. Dit is verplicht, en als je dit niet doet, riskeer je dat je uitkering wordt stopgezet of dat je een boete krijgt. Ook kan de gemeente je achteraf verplichten om teveel ontvangen uitkering terug te betalen.

Wat moet je doorgeven?

• Inkomstenformulier: Maandelijks vul je een inkomstenformulier in waarop je je bijverdiensten invult. Dit formulier krijg je van de gemeente. Hierop noteer je de hoogte van je inkomsten en de bron van de inkomsten, bijvoorbeeld je werkgever of opdrachtgever.
• Bewijsstukken: Zorg ervoor dat je altijd bewijsstukken meestuurt, zoals loonstroken of een bankafschrift. De gemeente kan je vragen om deze documenten ter controle.

6. Wat gebeurt er als je teveel bijverdient?

Als je structureel meer verdient dan de vrijlatingsgrens of je inkomsten niet tijdig doorgeeft, kan de gemeente besluiten om je uitkering te verlagen of zelfs stop te zetten. Ook kunnen ze besluiten om teveel betaalde uitkeringen terug te vorderen.

Mogelijke gevolgen:

• Terugvordering: Als je te veel uitkering hebt ontvangen doordat je niet eerlijk je inkomsten hebt doorgegeven, moet je dit bedrag terugbetalen.
• Boete: Bij fraude, bijvoorbeeld het bewust verzwijgen van inkomsten, kun je ook een boete krijgen. Deze boete kan oplopen tot 100% van het terug te betalen bedrag.
• Stopzetting van de uitkering: In ernstige gevallen kan de gemeente besluiten om je uitkering helemaal stop te zetten.

7. Tips voor bijverdienen in de bijstand

Wil je bijverdienen naast je bijstandsuitkering? Houd dan rekening met de volgende tips:

• Informeer altijd bij je gemeente: Gemeenten kunnen verschillen in hoe ze de regels toepassen. Vraag daarom altijd bij je gemeente wat jouw mogelijkheden zijn om bij te verdienen.
• Houd je administratie op orde: Zorg ervoor dat je al je inkomsten netjes bijhoudt en tijdig doorgeeft aan de gemeente. En zo geen schulden krijgt
• Vraag naar de vrijlatingsregeling: Als je gaat werken, vraag dan of je in aanmerking komt voor de vrijlatingsregeling, zodat je een deel van je inkomen mag houden.
• Doe vrijwilligerswerk: Als je iets wilt doen dat bijdraagt aan je ontwikkeling maar je wilt geen risico lopen op korting van je uitkering, kan vrijwilligerswerk een goede optie zijn.

Bijverdienen terwijl je een bijstandsuitkering ontvangt kan soms helpen om wat extra geld te verdienen, maar het is belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de regels. De meeste bijverdiensten worden verrekend met je uitkering, maar in bepaalde gevallen, zoals met de vrijlatingsregeling, mag je een deel van je inkomsten houden. Zorg ervoor dat je altijd eerlijk je inkomsten doorgeeft aan de gemeente, en overleg met hen wat de beste opties voor jouw situatie zijn.

Wil je meer weten over de regels rond bijstand en andere toeslagen? Bekijk dan ook onze andere artikelen op Steunpuntuitkeringen.nl of neem contact op met je gemeente voor persoonlijk advies.